Nguyễn Trãi toàn tập (Ức Trai thi tập)
LỜI NHÀ XUẤT BẢN
Trong lịch sử dân tộc và trong văn học, Nguyễn Trãi (1380 – 1442) có một vị trí đặc biệt. Nguyễn Trãi không chỉ là nhà chính trị lỗi lạc, nhà chiến lược quân sự, mà ở bất kỳ lĩnh vực nào như văn học, văn hóa, triết học, địa li v.v… Ông cũng là cây đại thụ rợp bóng cho muôn thuở. Chính vì lẽ đó mà những tác phẩm ông còn lại cho hậu thế đều hết sức có giá trị cho đất nước. Phan Huy Chú, trong Lịch triều hiến chương loại chí, viết: “Văn chương [của Nguyễn Trãi] là văn chương mưu lược gắn liền với sự nghiệp kinh bang tế thế”. Phạm Văn Đồng cũng viết: “Nguyễn Trãi, người anh hùng dân tộc, văn võ song toàn (…). Văn và võ đều là vũ khí, mạnh như vũ bão, sắc như gươm dao”.
Thơ văn của Nguyễn Trãi được viết cả bằng chữ hán và chữ nôm, nhiều thể loại. Có thể tạm kể ra: Ức trai thì tập, Quốc âm thi tập, Bình ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí, Lam sơn thực lục, Ngọc đường di cảo, Luật thư, Thạch khánh đó, Văn bia Vĩnh Lăng, Phú núi Chí Linh, v.v… Sau thảm án (1442) và sau khi được vua Lê Thánh Tông xuống chiếu giải oan, toàn bộ văn thi phẩm của Nguyễn Trãi mới được truy tìm và ấn hành. Kể từ đó đến nay đã có nhiều bộ toàn tập Nguyễn Trãi. Đáng kể nhất là bộ Nguyễn Trãi toàn tập do Viện Sử học ấn hành từ 1968.
Ức trai tập mà độc giả có trong tay do Hoàng Khôi dịch, xuất bản năm 1971 tại Sài Gòn. Bản dịch này dựa vào bản “Phúc Khê nguyên bản” bằng chữ hán được ấn hành năm Tự Đức Mậu Thìn thứ 21 (1868) từ nguyên bản tìm thấy ở quê nhà Nguyễn Trãi: làng Nhị Khê huyện Thường Tín, Hà Đông: bản này do Dương Bá Cung biên tập, Nguyễn Đình bình duyệt, Ngô Thế Vinh khảo chính. Nguyên bản gồm 6 quyển, trong đó quyền 2 là Phụ lục Nguyễn Phi Khanh thì văn. Phi Khanh là thân sinh của Nguyễn Trãi, phần thơ và văn của ông cung cấp nhiều tư liệu cần thiết cho việc tìm hiểu về cuộc đời Nguyễn Trãi.
Ức trai tập tái bản lần này để nguyên như cũ thành 2 tập. Điều đáng quy là sách in lại toàn bộ vì ảnh chữ Hán được ấn hành từ thời Tự Đức (1868). Mỗi phần văn, các bài thơ đều có in chữ Hán nguyên bản, phiên âm và dịch nghĩa rất tiện lợi cho bạn đọc biết chữ Hán và không biết chữ Hán. Như đã nói, đọc Úc trai tập chúng ta còn tìm thấy ở đấy tư tưởng cao cả, lòng yêu nước sáng ngời, tỉnh triết lí sâu sắc, sự độ lượng lớn lao của Nguyễn Trãi. Ta còn được cung cấp một tư liệu sử học chính xác, những hiểu biết về địa lí từ cái nhìn cách ta gần 600 năm.
Nhà xuất bản Văn hóa – Thông tin xin giới thiệu cùng bạn đọc Úc trai tập bản dịch tiếng việt nhằm đáp ứng yêu cầu tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp. văn nghiệp… của vị anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi. Mong được sự góp ý cho nhà xuất bản để sách ngày càng được tốt hơn.
NHÀ XUẤT BẢN VĂN HÓA – THÔNG TIN