Tra-Am và sư Viên-Thành
DẪN NHẬP
Có thề bảo rằng ít khi Phật Giáo nước nhà lại lâm vào cảnh bi đát như cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX này, đến nỗi các nhà hữu tâm đã thở dài gọi bằng danh từ Thời đại Mạt Pháp.
Ở đây, chúng tôi chỉ phác họa nét chính yếu về tình hình Phật Giáo đương thời đề thấy rõ vị thế Sư Viên Thành, đối tượng nghiên cứu của chúng tôi qua tập sách nhỏ này. Thực tâm, chúng tôi không, có vác vọng làm công việc tường tận, tỉ mỉ của nhà khảo sát Phật Giáo Sử nước nhà.
Ngay từ thời Nam Bắc phân tranh (1558- 1802), mặc dù được vua chúa sùng thượng, đạo pháp cũng đã suy vì rồi. Công nghiệp hoằng dương của các Tổ sư Trung Hoa chỉ là ngọn đèn lóe lên một lúc rồi lại chìm dần vào bóng đêm đen. Phật Giáo bấy giờ mất hồn địa vị độc tôn. phải bắt tay cầu hòa theo thế Chân vạc với Nho Giáo và Lão Trang. Thiền phong cao vút thưở Lý Trần không còn mấy chút hơi hám có thề bừng dậy như xưa nữa.
Tiếp đến nhà Nguyễn trị vì (1802), tuy dốc lòng cung phụng đạo pháp, nhưng các vua chỉ là những trưởng giả hảo…