Hội Liên Xương

Làng Liên Xương thuộc xã Xương Lâm, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Trước kia Liên Xương là một xã của tổng Phi Mô, huyện Bảo Lộc, phủ Lạng Giang. Mỗi năm ở Liên Xương duy trì khá nhiều tiết lệ, trong đó ngày 6, 7,8 tháng giêng là ngày hội lệ to nhất của làng.

Để thực hiện các tiết lệ trên, làng định ra ban tế và các chân cai đám, hoá xí…ở Liên Xương, những ai đến tuổi thì vào làm cai đám. Tuỳ theo từng xóm, từng giáp mà định. Xóm nào, giáp nào đông thì những người 30 – 40 tuổi mới được làm. Xóm nào, giáp nào ít người thì có khi 20 tuổi đã dến lượt. Mỗi năm làng cử ra 3 cai đám, 3 hoá xỉ để lo việc làng. Ai làm cai đám phải nuôi lợn cỗ ba năm liền, nhưng không phải khao làng.

Tế lễ xong, ba ông cai đám làm lễ tế cầu ở đình, rồi cả ba ông bưng quả cầu gỗ đường kính 50cm dán kín giấy đỏ ra bệ làm lễ gieo cầu rồi bưng cầu ra sân. Sân cầu ở đình có vẽ vòng bằng vôi. Cuộc đánh cầu ở Liên Xương chơi theo hai cách gọi là tung cầu và cướp cầu.

Đầu tiên là tung cầu. Cai đám sau khi làm lễ cùng nhau bê quả cầu rồi hô các trai đinh hàng giáp vào sân. Quả cầu được tung lên trong tiếng hò reo của dân làng. Ba ông cai đám cầm mỗi người một nắm tiền xèng tung vào trong sân. Các giai đinh chen nhau tìm nhặt đồng tiền ấy gọi là lấy phước, lấy lộc. Trong cuộc tung cầu này, quả cầu lăn đâu thì lăn, chưa ai tranh cả.

Tiếp theo, đến mục cướp cầu. Ba ông cai đám lại bưng quả cầu cùng nhau tung vào sân. Lần này các giai đinh xô vào tranh cướp lôi quả cầu ra khỏi sân. Phe nào lôi ra khỏi sân là phe ấy thắng, coi như năm ấy làm ăn được.

Hội kéo chữ cũng được tổ chức ở đình. Chữ được kéo là: “Thiên, Hạ, Thái, Bình”. Muốn xếp được chữ này, người tham gia phải tập từ trước. Cứ theo hiệu lệnh trống mà tiến theo đường nét quy định, nhịp nhàng cho chữ hiện lên. Khi chữ lên rồi thì ngồi cả xuống cho các quan viên nhìn rõ chấm điểm.

Hội xuân Liên Xương cũng được tổ chức cờ người. Quân cờ toàn là các cô gái trẻ, mặc áo mớ ba mớ bảy, đeo thẻ quân cờ. Tướng ông, tướng bà ăn mặc như tướng quân tam cúc. Tuy là đánh cờ người, nhưng thực ra để biểu diễn. Người chơi cờ chỉ thực hiện một số nước là xong.

Hội Liên Xương ngày nay vẫn duy trì nhưng phạm vi thu hẹp lại. Các nghi thức, lễ nghĩa, cỗ bàn có giảm tiện hơn và thay vào đó là một số môn thể thao mới như bóng đá, bóng chuyền, cầu lông….

Đây cũng là một lễ hội có sắc thái riêng ở Lạng Giang.

Theo Bacgiang.gov.vn