Hội Chùa Thú

Trong ngày hội 21 tháng giêng, nhân dân các làng, các xã lân cận từ các ngả kéo về làm lễ dâng hương cúng Phật, cúng quan Phán Thú và quan Thái Bảo (triều Lê). Lễ dâng hương của các đoàn chủ yếu là lễ chay, hoa quả, đèn hương… Các bà vãi, các đoàn đi quy của các bản tự thành tâm dâng lễ, tụng kinh, cầu tài, cầu lộc, cầu bình yên cho gia đình, xã hội.

Trước đây trong hội chùa Thú có tục đua ngựa, nay không còn. Sách Địa chí Tân Yên chép rằng: “Đua ngựa: diễn ra vào mùa xuân, dân làng vào đám mở hội. Các cuộc đua coi là sân quần ngựa, nằm trên khoảng đất rộng trước đình Lý Cốt (Phúc Sơn), chùa Thú (Việt Lập), xóm Khủa (Tân Trung).

Sân quần ngựa là một đường rộng chạy quanh một quả đồi, trên đường đua đặt một chướng ngại vật là cầu tre bắc ngang cao bằng đầu ngựa. Sắp vào cuộc thi, ông Cai đám tiến ra điểm xuất phát có đặt hương án và đầm cờ. Ông thắp hương làm lễ, tuyên bố lý do rồi nổi trống đốt pháo do 2 kỵ sỹ điều khiển, áo quần nai nịt gọn gàng, đầu chít khăn, ngang sườn thắt bao. Pháo nổ vừa xong, hai chàng kỵ mã thúc ngựa lao vào trường đua. Đến chỗ vật chắn (gần đích) người dự thi cúi rạp mình thúc ngựa vượt qua chướng ngại vật. Ai nhanh hơn lại không làm rơi vật chắn là thắng cuộc.

“Hội thi diều tiêu biểu nhất trong vùng cũng đã từng diễn ra tại chùa Thú. Mùa xuân mở hội thi hai loại diều. Diều loại to có sáo và diều loại nhỏ không có sáo. Ông cai đám cầm đầu ban chấm thi và điều hành cuộc thi. Từng nhóm ba diều vào xới. Mỗi diều có một người đâm (phóng) diều và một người ra dây. Sau khi cai đám tuyên bố lý do, pháo nổ dứt, các diều vun vút lao lên. Loại diều có sáo phải đạt ba tiêu chuẩn: diều to, lên cao và lên thẳng, không chao đảo, sáo kêu đều và hay thì được giải theo thứ tự nhất, nhì, ba. Hội thả diều rất đông người dự và cổ vũ. Ngày 21/3 âm lịch năm 1994 hội thi diều lại được mở tại chùa Thú”.

Cuối tháng ba, sắp sang hè, lúc ấy cũng đã có mưa rào; trời trong sáng, gió nam cũng đã thổi đều làm diều sáo các làng quê vi vu trên ,ất êm đềm thi vị. Hội thi diều ở chùa Thú được mở ra trong không khí ấy, rất vui. Khi diều đã lên, đã đậu mọi người ngồi vui ngắm diều, uống trà, uống rượu nói chuyện vị quan Phán Thú với biết bao suy ngẫm ly kỳ hư, hư thực thực đầy chất dân gian độc đáo.

Theo : Cinet