Làng Tạ Xá thuộc xã Đại Thắng, huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Lễ hội cổ truyền xưa được tổ chức rất trọng thể từ ngày 10 đến 15 tháng 3 âm lịch. Trong lễ hội đã diễn ra nhiều cuộc thi tài giữa các làng, trong đó thi gà, thi gạo, thi bánh chưng. Từ sau cách mạng Tháng Tám và những năm chiến tranh, hội làng bị gián đoạn không tổ chức được. Khoảng chục năm lại đây, Tạ Xá đã khôi phục lại hội làng tháng 3, lễ hội diễn tra trong 2 ngày 11 và 12 thàng 3 âm lịch hàng năm, được dân làng và người xa quê nhiệt tình hưởng ứng, với tinh thần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của cha ông.
Lễ hội gồm 2 phần lễ và hôi.
Phần lễ diễn ra rất trang nghiêm, sáng 11 toàn thể dân làng rước kiệu lên miếu để rước thánh về đình tế lễ, sáng 12 tiếp tục tế thánh, sau đó rước thành về miếu.
Phần hội được tổ chức đan xen với phần lễ, kết hợp giữa truyền thống và hiện đai. Nhiều trò thi truyền thỗng của lễ hôi xưa được khôi phục lại như thi gà và thi bánh chưng.
Ba hộ được chọn thi gà: Mỗi hộ một con gà sống thiến khoảng 2kg được làm cẩn thận, gà luộc chín, da bóng mịn, cánh xòe cánh phượng, miệng ngậm bông hồng chúm chím nở đỏ tươi.
Ba hộ thi bánh chưng: Mỗi hộ gói 21 chiếc. Bánh chín rền cân nặng bình quân 1,1kg một chiếc. Bên ngoài vuông thành sắc cạnh, trong chín rền, cắt ra phần gạo, nhân đậu, thịt cân đều so với các cạnh, các góc. Ban giám khảo chấm thi gà và bánh chưng khá kỹ càng, phân loại nhất, nhì, ba. Gà đạt giải nhất được tiến dâng lễ thánh. Gà và bánh chưng, sau tế lễ, được chia đều cho các mâm cỗ liên hoan chung để mọi người đều được hưởng lộc thánh.
Trò thi hiện đại khá phong phú và hấp dẫn người xem. Trầm ngâm, lặng lẽ là đấu cờ tướng. Sôi nổi, hào hứng là các trò thi kéo co, bắt vịt dưới nước, bơi thuyền, đi cầu phao, chọi gà và mới nhất, sôi nổi nhất là thi “nhảy bao múc nước”.
Lễ hội làng Tạ Xá là một lễ hội tiêu biểu ở vùng phía bắc huyện Phú Xuyên. Không chỉ mang ý nghĩa giáo dục tinh thần nhớ về tổ tiên cội nguồn, lễ hội làng Tạ Xá còn thắt chặt tình đoàn kết hướng về quê hương, vì quê hương mà xây dựng quê hương ngày càng đổi mới.
Theo : Cinet