Lễ kết nghĩa mẹ - con - phong tục đẹp của dân tộc Ê Đê

Nghi thức đeo vòng của dòng họ cầu mong sức khoẻ, thể hiện tình cảm và gắn kết mẹ con

Trong xã hội truyền thống, người được nhận là con kết nghĩa sẽ được hưởng những quyền lợi nhất định về tinh thần và vật chất. Ngược lại, những người em, người con kết nghĩa sẽ có trách nhiệm đối với bố mẹ nuôi, hoặc anh chị nuôi của mình.

Để tiến hành nghi lễ thì Lễ vật mẹ nuôi có: 1 cái chăn đắp (abăntlâoêlă), 8 cái cồng đeo (kôngspăn), 1 cái bát đồng (Mtil) và áo dân tộc nam. Lễ vật mẹ ruột gồm: 1 con heo, 1 con gà và 1 ché rượu cần (Ceh tang).

Nghi thức được bắt đầu với bài chiêng “Drông tuê’’ tức là đón khách. Đây là bài chiêng báo cho các vị thần và linh hồn ông bà – những người đã khuất về chứng giám và phù hộ cho gia đình, đồng thời thông báo và mời gọi họ hàng của hai gia đình cùng về dự Lễ kết nghĩa Mẹ – Con, cùng chứng kiến, chung vui buổi Lễ kết nghĩa mẹ – con.

Để tỏ lòng quý mến, yêu thương, gắn kết nhau, trong Lễ kết nghĩa mẹ – con sẽ diễn ra nghi thức đeo vòng của dòng họ. Già làng đeo chiếc vòng đồng cho mẹ nuôi, con nuôi, những người trong gia đình, cùng với lời chúc sức khỏe, cầu mong điều tốt lành đến với gia đình; thể hiện tình cảm, sự quan tâm đùm bọc và gắn kết mẹ con.“Cái vòng này thần linh sẽ phù hộ cho sức khỏe, cuộc sống no đủ, xuống suối có thần sông, lên rừng có thần núi phù hộ…’’

Kế tiếp là kể K’han lời cổ được ngân lên ngay lúc này để hai bên họ hàng cùng giao lưu, gắn kết mật thiết với nhau, gần gũi nhau hơn. Đây là một loại hình văn hóa độc đáo của dân tộc Tây Nguyên nói chung và người Ê Đê nói riêng, một thể loại sử thi trường ca truyền thống của cha ông để lại bao đời nay. Mọi người cùng nghe lời kể K’han để nhớ lại công lao của ông bà cha, mẹ ta đi trước, với những lời nhắn nhủ đoàn kết, thương yêu đùm bọc nhau, những tình cảm thiêng liêng của con người dành cho nhau.

Như vậy kể từ hôm nay, dưới dự chứng kiến của toàn bộ họ hàng hai bên, hai gia đình. Từ nay, Hyum Niê và Y Vâng Brông chính thức là Mẹ Con. Người Ê Đê có truyền thống mẫu hệ, thể hiện sự kính trọng với người mẹ mang nặng đẻ đau, vì thế người phụ nữ được mời cần rượu đầu tiên, rồi trao cho người kế tiếp trong dòng họ.

Lễ kết nghĩa là một nét văn hóa đặc sắc thể hiện tinh thần đoàn kết trong cuộc sống, sinh hoạt được được dân tộc Ê Đê trân trọng, gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ, việc kết nghĩa được làm hoàn toàn tự nguyện, không vụ lợi, mang ý nghĩa tốt đẹp nhằm mong muốn cho mọi người sống chan hòa thân thiết và gắn bó với nhau như anh em một nhà, cùng chia sẻ giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn, hoạn nạn để xây dựng buôn làng ngày càng no ấm, giàu đẹp.

Quehuongonline.vn /Lan Anh/ baodantoc.vn